جامعه شناس و پژوهشگر تاریخ ادیان:
بازخوانی شاه اسماعیل صفوی و نظام سیاسی اجتماعی او نیازی جدی است
به گزارش بازار مقاله، جامعه شناس و پژوهشگر تاریخ ادیان اظهار داشت: نظام سیاسی اجتماعی بزرگی با روی کار آمدن شاه اسماعیل صفوی در جهان تظاهر یافته، اما ناآشنا مانده است و امروز از حیث جامعه شناسی و نظریه های اجتماعی، بازخوانی جدی این شخصیت و نظام او ضروریست.
به گزارش بازار مقاله به نقل از ایرنا سید جواد میری شامگاه یکشنبه در همایش بازخوانی تُراث حِکمی شاه اسماعیل صفوی با تاکید بر نقش تمدنی دارالارشاد اردبیل در نگارخانه ختایی مجموعه تاریخی جهانی شیخ صفی الدین اردبیلی اظهار داشت: صحبت در باب شاه اسماعیل صفوی صحبت درباره ی یک فرد نیست بلکه سخن گفتن درباب یک سنت و جریان است و من این جریان سمبلیک را "سنت حِکمی" نام نهاده ام و باید امروز این پرسش مطرح شود که چرا شاه اسماعیل در گستره تفکر و اندیشه ما ناآشنا مانده است.
وی با اشاره به عقیده تاریخ نگاران و صاحب نظران در خصوص این که اولین دولت و حکومت فراگیر در ایران پس از فروپاشی ساسانیان مربوط به شاه اسماعیل بوده، اظهار داشت: دو جریان فرهنگی و ناسیونالیستی در زمینه تاریخ نگاری وجود دارد و در نوع فرهنگی، وقتی به شخصیت ها پرداخته می شود فقط بصورت مسئله اشاره نمی گردد بلکه گذشته را از امروز بازبینی می کنند.
میری اظهار داشت: یکی از زبان های مهم دوره صفویان، زبان ترکی بوده و آثار مهمی با این زبان خلق شده است و هنگام پرداختن به تاریخ نگاری فرهنگی و توجه به این زبان، شا اسماعیل صفوی و آثار آن مشاهده می شود اما در تاریخ نگاری ناسیونالیستی این برجستگی مشهود نیست.
او نسبت بین حکمت و حکومت را مهم خواند و افزود: خیلی از فیلسوفان و با اهمیت ترین آنها افلاطون در این جهت تلاش وافری داشته است و شاه اسماعیل در این سرزمین (اردبیل) قادر شده است برمبنای فکر و عرفان خود، موسس نظام حکومتی مبتنی بر حکمت باشد.
این جامعه شناس و پژوهشگر تاریخ ادیان اشاره کرد: شاه اسماعیل زمانی در تاریخ ظهور کرده که از یک سو امپراطوری های بزرگی مثل اسپانیا و پرتغال شکل گرفته و از طرف دیگر امپراطوری عثمانی نیز بروز کرده اما این شاه کتابدار، برمبنای یک نظام فکری و نظری برخاسته از سنت دوده (ع) به حکومت خود شکل و هویت داده است.
او یکی از علت های دیده نشدن شاه اسماعیل صفوی را تاریخ نگاری ناسیونالیستی خواند و اضافه کرد: این شخصیت مهم، نه مثل یک فرد نظامی یا فرمانده یک گروه نظامی بلکه در زمینه حکمت، نقش آفرینی کرده است و در جامعه شناسی معرفت باید توجه داشت که مفاهیم ارزشمند، در یک شب خلق نمی شوند بلکه یک جریان و سنت فکری و تطورات زبانی پشت آنست.
میری اظهار داشت: قبل از شاه اسماعیل صفوی نیز افراد بزرگی همچون سید عمادالدین نسیمی و فضولی را می بینیم و اینها در پهنه تمدن اسلام و ایران و منسوب به سنت فکری دوده (ع) بوده اند اما متاسفانه شاه اسماعیل در حاشیه قرار گرفته است.
به گفته وی امروز به بازخوانی جدی در باب هویت ایرانیان به عنوان ملتی مهم و چند زبانه در جهان نیاز داریم و باید با بنیه فکری و پایه دار و بدون اغراق به این بازخوانی متن بپردازیم و این کار، رسالت فلاسفه و فعالان حوزه عرفان نظری است.
جامعه شناس و پژوهشگر تاریخ ادیان افزود: نباید به شاه اسماعیل و کتاب او نگاه موزه ای داشته باشیم برای اینکه یک دغدغه مهم انسان امروز، چالش نهیلیسم و پوچ انگاری است و موجبات اضطراب روح و روان را در پی دارد.
وی اشاره کرد: سنت حکمی، انسان را نه مجبور، بلکه دعوت می کند تا بهترین ها را برگزیند و متاسفانه درباره ی شاه اسماعیل به حشو، هجو و حاشیه نویسی و حمله به شخصیت پرداخته اند و امیدواریم این همایش، حرکتی و آغازی برای شناخت و بازتعریف او باشد.
شعرخوانی و اهدا سردیس شاه اسماعیل صفوی به دکتر سید جواد میری از بخش های دیگر این همایش بود.
شاه اسماعیل صفوی نوه شیخ صفی الدین اردبیلی و فرزند شیخ حیدر در سال ۹۰۷ هجری - قمری مطابق با سال ۱۵۰۱ میلادی با نشستن بر تخت حکومت ایران بر اوضاع سیاسی و اعتقادی در کشور انضباط و انسجام خاصی حاکم کرد.
سالروز استقرار سلسله صفویه در ایران توسط شاه اسماعیل صفوی از طرف شورای فرهنک عمومی کشور به عنوان روز اردبیل نامگذاری شده است؛ حکومتی که علاوه بر دو کار بسیار بزرگ و باارزش شامل رسمیت بخشیدن به مذهب شیعه و استفاده از آن در یکپارچگی و وحدت ملی ایران، اقدامات بسیار مهمی نیز در حوزه های فرهنگی، اجتماعی و سازندگی این مرزو بوم انجام داد.
استان اردبیل با یک میلیون و ۲۸۰ هزار نفر جمعیت و ۱۲ شهرستان در شمال ایران و مرز جمهوری آذربایجان واقع شده است.
منبع: بازار مقاله
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب