عیاری:
هیچگاه خودم را منجی ندیدم
کیانوش عیاری کارگردان سینما و تلویزیون اظهار داشت: در تمام دوران فیلمسازی هیچگاه رسالتی را بر دوش خودم ندیدم، هیچگاه خودم را یک منجی و رسول ندیدم و تصور نمی کردم روزی بتوانم تحولی آنچنانی ایجاد کنم و اصولا هنر نباید به خود اجازه بدهد که چنین ذهنیتی را به صورت واهی برای خود ایجاد نماید.
به گزارش گروه فرهنگی ایرنا از روابط عمومی موزه سینما، ۲۳ اردیبهشت ماه همزمان با زادروز کیانوش عیاری است و به همین مناسبت بخش هایی از گفت وگوی تاریخ شفاهی این سینماگر نامدار انتشار یافته است.
کیانوش عیاری با اشاره به اینکه ۲۳ اردیبهشت ۱۳۳۰ در اهواز متولد شده است، اظهار داشت: اوایل تصور می کردم می خواهم فیلمبردار شوم چونکه وقتی با دوربین به اطراف نگاه می کردم به دست آوردن کادر، میزانسن، کمپوزوسیون و… همه برایم خیلی جذابیت داشت.
وی ضمن اشاره به فیلم «شبح کژدم» اظهار داشت: «شبح کژدم» انتخاب نهایی من نبود. «قلعه میرزاخانی» یکی از فیلمنامه هایی بود که به همراه چند فیلمنامه دیگری که نوشته بودم حذف شد و درنهایت «شبح کژدم» اجازه ساخت پیدا کرد و در آن زمان به من گفته بودند ساخت این فیلمنامه پاداش جایزه فیلم «تنوره دیو» در جشنواره فیلم فجر است. من فیلم «شبح کژدم» را با علاقه ساختم و اتفاق مهمی که همراه با ساخت فیلم رخ داد این بود که صدابرداری سرصحنه وارد سینمای ایران شد.
عیاری در پاسخ به این که چرا از بازیگران مطرح در فیلم هایش کمتر استفاده می نماید، بیان نمود: فکر می کنم تاحد ممکن یک جور غُدبازی است این که بخواهم از عناصر حاشیه ای برای اقبال عمومی فیلم پرهیز کنم اما این تجربه یکبار در فیلم «روز باشکوه» رخ داد. واریته ای از بازیگرانی مثل علی نصیریان، جمشید هاشم پور، علیرضا خمسه، گوهر خیراندیش، ولی الله شیراندامی، ایرج طهماسب که همگی در این فیلم گلچین شده بودند و فیلم از پرفروش های سال ۶۷ شد که تجربه بدی هم نبود ضمن این که از کار کردن با خیلی از بازیگران سرشناس حرفه ای احساس عجز نمی کردم و با برخی از آنها تجربه های خوبی هم داشتم.
وی با اشاره به اینکه «روز باشکوه» پرفروش ترین فیلم چند سال قبل و پس از خودش بود، اظهار داشت: اگر از منظر تعداد تماشاگر این فیلم بررسی شود بیشتر متوجه این مسئله می شویم که تا چه اندازه با اقبال مخاطب مواجه گردید. «تازه نفس ها» فیلمی است که در نخستین ماه های پیروزی انقلاب یعنی سال ۵۸ در تهران برای شبکه یک سیما ساختم. این فیلم به چهره جدی زندگی مردم در شهر تهران می پرداخت.
«شاخ گاو» برای خوش آمدن جشنواره ها نبود
این نویسنده و کارگردان افزود: فیلم «شاخ گاو» برای من یک تجربه جالبی بود. از یک سو فیلم برای کودکان ساخته شده بود و از طرفی به بهانه کودکان برای خوش آمدن جشنواره ها نبود و حدس می زدم می تواند یک فیلم پرفروش باشد که محاسباتم هم اشتباه نبود، اما نکته این بود که مسائل حاشیه ای و کارشکنی ها را درنظر نگرفته بودم. فیلم چندبار در جشنواره اصفهان نمایش داده شد و در نمایش اولیه، استقبال بچه ها برای این فیلم گیج کننده بود، ازاین رو میتوان گفت سرمایه گذاری بی دلیلی نبود.
عیاری ضمن اشاره به فیلم «آبادانی ها» هم اظهار داشت: «آبادانی ها» برای جشنواره فیلم کن انتخاب شد، اما به درخواست وزارت فرهنگ و ارشاد (وقت) از این جشنواره بیرون کشیده شد و در همه روزنامه ها خبر این که «آبادانی ها» برای جشنواره کن برگزیده شده است، منتشر گردید. من فکسی به جشنواره فیلم کن نوشتم در خصوص این که فیلم متعلق به من و با سرمایه شخصی ام ساخته شده است، متعلق به دولت نیست و شما نباید فیلمی که برگزیده اید از بخش مسابقه بیرون آورید و کپی آنرا به ایران بفرستید اما آنها اینکار را انجام دادند و نکته جالب این است که مسؤلان متن فکس مرا هم خوانده بودند و این مورد برایم بسیار اعجاب انگیز بود.
وی درباره سریال «روزگار قریب» هم توضیح داد: اتفاق مهم درباره «روزگار قریب» کسب تجربه و نقدی بود که به مقاطعی از تاریخ کشورم می زنم. من با تاریخ معاصر کشورم کم و بیش آشنایی داشتم چونکه در این حوزه مطالعه می کردم و اصولا به این مقاطع علاقمند بودم اما وقتی پای سریالی مثل «روزگار قریب» به میان آمد مجموعه مطالعات من در ارتباط با تاریخ معاصر کشورم فقط محدود به وقایع نگاری نبود و باید در همه زمینه ها مطالعه می کردم.
تصور نمی کردم روزی بتوانم تحولی آنچنانی ایجاد کنم
وی در پاسخ به زنده یاد زاون قوکاسیان در خصوص این که چقدر توانستید با فیلم هایتان و ایده هایی که تصور می کردید با آنها بتوانید جامعه را تغییر بدهید و شرایط انسانی تری ایجاد کنید، موفق شدید، اظهار داشت: من صراحتا رو به دوربین می گویم طی دوران فیلمسازی آماتوری، نیمه آماتوری و حرفه ای که امروز در آن درگیر هستم، هیچگاه رسالتی را بر دوش خودم ندیدم، هیچگاه خودم را یک منجی و رسول ندیدم و تصور نمی کردم روزی بتوانم تحولی آنچنانی ایجاد کنم و اصولا هنر نباید به خود اجازه بدهد که چنین ذهنیتی را به صورت واهی برای خود بوجود آورد.
پی یرو پایینی گفت آبادانی ها اجتماعی ترین فیلمی است که بعنوان مدیر سینماتک فرانسه دیدم
عیاری افزود: گاهی امکان دارد انسان اشتباهی کند، فریبی بخورد و حرفی را درجایی بزند اما هیچگاه چنین ذهنیتی نداشتم و هیچگاه به علت نیاز جامعه فیلم نساختم. آبادانی ها اگر ایجاد می شود که یکی از فیلمهای به شدت اجتماعی است به قول پی یرو پایینی که می گفت «آبادانی ها اجتماعی ترین فیلمی است که من بعنوان مدیر سینماتک فرانسه دیدم» ازاین رو من باید حرف او را ملاک قرار بدهم و داعیه جامعه نگری داشته باشم اما ندارم. در چنین شرایطی باید دید آبادانی ها چرا ساخته می شود؟ آبادانی ها به این علت ساخته شد که داشتم منفجر می شدم از این که چرا انسان باید مشقت زیادی را تحمل کند و بسیار طبیعی است که هر فیلمسازی که چنین کاری انجام می دهد باید دغدغه هایی داشته باشد.
«آن سوی آتش» شبیه علایق من به شهری است که شب ها سقفش را قرمز می دیدم
وی تصریح کرد: «آبادانی ها» شبیه به من است، «شبح کژدم» شبیه به تجربه هایم است، «آن سوی آتش» شبیه خاطرات و علایق من در شهری است که وقتی به دنیا آمدم شب ها سقفش را قرمز می دیدم. ما در اهواز هیچگاه شب ها ستاره نمی دیدیم. بوی شیرین خاص و محسوس نفت زیر بینی ما بود. «بودن یا نبودن» برای همان دوران و خاطراتی است که از کودکی داشتم که چرا این همه فاصله بین مردم وجود دارد. فیلم «بیدارشو آرزو» برای تاثری است که بابت یک اتفاق بزرگی مثل زلزله بم که چیزی درحدود ۷۰ هزارنفر کشته برجای گذاشت، ساخته شده است.
گفت وگو با کیانوش عیاری فیلمساز مولف و نامدار سینمای ایران به مدت ۴ ساعت در سال ۱۳۸۸ توسط زنده یاد زاون قوکاسیان انجام شده است و فیلم کامل این گفتگو برای ثبت در تاریخ در بخش تاریخ شفاهی موزه سینمای ایران نگهداری می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب