قائم مقام بنیاد ملی نخبگان خبرداد:
راه اندازی مرکز رصد و پایش مستمر زیست بوم نخبگانی
بازار مقاله: قائم مقام بنیاد ملی نخبگان راه اندازی مرکز رصد و پایش مستمر زیست بوم نخبگانی را همچون فاکتورهای تحولی بنیاد در دور جدید عنوان نمود.
به گزارش بازار مقاله به نقل از بنیاد ملی نخبگان، سیدسلمان سیدافقهی در نشست «اتاق تحلیل وضعیت مهاجرت» با اشاره به اینکه در مورد منظومه فکری حضرت آقا در عرصه نخبگان می توان چند جلد کتاب نوشت، اظهار داشت: اهمیت جایگاه نخبگان در نگاه معظم له به حدی ست که ایشان در تمام این سال ها هیچ گاه دیدار سالانه خود با نخبگان را لغو نکردند و همیشه نیز نتایج این جلسه را پیگیری می کنند.
وی با اشاره به چرایی و هدف تشکیل بنیاد ملی نخبگان، اضافه کرد: این بنیاد یک نهاد فرادستگاهی، ناظر، سیاستگذار، تنظیم گر و تسهیلگر در عرصه نخبگان است که امروزه به خوبی می توان در بیانات مقام معظم رهبری اهمیت آنرا به سبب جایگاه و انتظاراتی که ایشان از جامعه نخبگان در تمدن سازی نوین اسلامی دارند، درک کرد.
پیشرانی نخبگان در تمدن سازی نوین اسلامی
سید افقهی با اشاره به نقش پیشرانی نخبگان در تمدن سازی نوین اسلامی، اشاره کرد: به فرموده حضرت آقا توجه به فضای نخبگانی یک واجب غیرقابل اجتناب در امتداد نیل به تمدن سازی نوین اسلامی است و امروز که کشور راه زیادی را طی کرده و به قله نزدیک است، مسئولیت نخبگان نیز بی بدیل است.
افزایش ارتباط بنیاد ملی نخبگان با دانشگاه
وی با اشاره به اینکه سند استراتژیک کشور در امور نخبگان مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است، تصریح کرد: در این سال ها که این سند در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده بنیاد ملی نخبگان فراز و نشیب های زیادی را طی کرده است و رهبر معظم انقلاب نیز نکات زیادی را به مسؤولین این بنیاد متذکر شدند که یکی از آنها رسالت اصلی بنیاد ملی نخبگان و عدم واگذاری آن به دانشگاه ها است. در حقیقت، ایشان اعتقاد دارند دانشگاه نمی تواند ماموریت های بنیاد ملی نخبگان را انجام دهد. از طرفی میدان عمل نخبگان باید دانشگاه باشد؛ بنا بر این افزایش ارتباط با دانشگاه به عنوان یک اصل باید در دستورکار بنیاد ملی نخبگان قرار بگیرد.
سیدافقهی افزود: در مجموع بنیاد ملی نخبگان مسیر رو به رشدی را طی کرده است و نسبت به گذشته اقدامات بهتری را انجام می دهد که این مهم حاصل تلاش مسئولان قبلی و به برکت نگاه ویژه حضرت آقا به این بنیاد است؛ البته به همین میزان مسئولیت بنیاد ملی نخبگان نیز سنگین است.
وی با اشاره به رویکرد های تحولی بنیاد ملی نخبگان در دور جدید، اشاره کرد: به زودی سند تحول بنیاد ملی نخبگان منتشر خواهد شد و سند استراتژیک کشور در امور نخبگان نیز پس از بروزرسانی به شورای عالی انقلاب فرهنگی تقدیم می شود.
چهار شأن سیاست گذاری، تنظیم گری، تسهیلگری و تصدی گری برای بنیاد ملی نخبگان
قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان اشاره کرد: در سند استراتژیک کشور امور نخبگان در حکمرانی نخبگان چهار شأن سیاستگذاری، تنظیم گری تسهیلگری و تصدی گری برای بنیاد ملی نخبگان در نظر گرفته شده است که البته تصدی گری باید به دانشگاه و مراکز علمی واگذار شود و در بخش سیاست گذاری در لایه اجرائی نیز بنیاد ملی نخبگان باید ذیل سیاست های کلان شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت کند.
وی اضافه کرد: از جانب دیگر، بنیاد ملی نخبگان باید ارتباط هدفمندی با نهادها و دستگاه های مرتبط شکل دهد و ضمن تعیین نقش و سهم نخبگان در اثربخشی و حل مسائل کشور، برای تحقق این هدف پیگیری و مطالبه گری لازم را از آنها انجام دهد و در نهایت ضمن ارزیابی، گزارش لازم را به نهادهای بالادستی عرضه نماید.
سیدافقهی با اشاره به نقش تسهیلگری بنیاد ملی نخبگان، اشاره کرد: بنیاد در سالهای قبل در بخش پشتیبانی از جامعه نخبگانی، طرح ها و برنامه های مختلفی داشته است و اغلب کارهای این بنیاد در این زمینه متمرکز بوده است.
بنیاد از بایدهای خود حتی در مرحله شناسایی نیز بسیار دور است / فقدان مکانیزم صحیح برای شناسایی فعال نخبگان
وی با اشاره به فاکتورهای تحولی در دوره اخیر، شناسایی فعال را یکی از ارکان اصلی کارهای بنیاد ملی نخبگان در دور جدید دانست و اظهار داشت: در پایگاه های اطلاعاتی بنیاد ملی نخبگان تنها افرادی حضور دارند که بصورت خوداظهاری جهت استفاده از یکی از تسهیلات این بنیاد ثبت نام کرده اند. این در حالیست که اگر تنها ۱۰ درصد از کل جامعه جوان و پویای کشور در زمره مستعدان قرار بگیرند، آمار بسیار بالاتر از این خواهد بود. به عنوان نمونه کشور ۷ میلیون و ۲۰۰ هزار دانش آموز دارد و این یعنی ۷۰۰ هزار نفر از این افراد در زمره مستعدان برتر قرار می گیرند.
قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان گفت: مقایسه بانک اطلاعاتی بنیاد ملی نخبگان با ظرفیت کشور در عرصه نخبگانی به خوبی نشان میدهد بنیاد از بایدهای خود حتی در مرحله شناسایی نیز بسیار دور است و علت آن فقدان مکانیزم صحیح برای شناسایی فعال نخبگان است.
لزوم شناسایی استعدادهای برتر در مناطق دورافتاده و کمتربرخوردار / نقش مهم مردمی سازی جریان نخبگی
وی با تأکید بر لزوم شناسایی استعدادهای برتر در مناطق دورافتاده و کمتربرخوردار، تصریح کرد: در این مناطق بعضاً نوابغ و مستعدانی وجود دارند که به سبب عدم دسترسی دولت به آنان استعدادشان هیچ گاه شناسایی نمی شود؛ این در حالیست که حضرت آقا تاکید دارند حتی یک استعداد نیز نباید در جمعیت چند میلیون نفری مستعدان جوان و نوجوان کشور هدر برود.
سید افقهی با اشاره به نقش مهم مردمی سازی جریان نخبگی و نقش اثر آفرین مردم در این بخش گفت: شکل دهی کانون های مردمی نخبه پرور که تجربه موفقی نیز در کشور داشته اند می تواند الهام بخش یک مسیر جدید باشد تا به شکل جهادی جریان نخبگی مردمی سازی شود. برای نیل به این هدف حدود ۵۰۰ کانون مردمی نخبه پرور شناسایی و توانمندسازی شده اند تا در لایه هدایت و حمایت برنامه ملی شهاب نیز با حضور و فعالیت این کانون ها در کنار مدارس و البته شبکه فراگیر در بستر مجازی اقدامات مطلوبی صورت گیرد.
لزوم تعریف زیست بوم برای نخبگان غیرعلمی و غیردانشگاهی / اعتباربخشی و ارزش دهی به ساحت های دیگر نخبگی
وی توسعه حوزه نخبگان را یکی دیگر از فاکتورهای تحولی در دور اخیر کارهای بنیاد ملی نخبگان دانست و اشاره کرد: حوزه نخبگی محدود به علم و دانشگاه نیست و در سند استراتژیک نخبگان نیز این مساله مورد تاکید قرار گرفته است. با این وجود، اساساً برای نخبگان غیرعلمی و غیردانشگاهی حتی زیست بوم نیز تعریف نشده است و همین موضوع سبب شده بخش زیادی از استعدادهای حوزه های دیگر نیز پیرو فضای غالب بر جامعه به سمت حوزه های علمی خاصی متمایل شوند.
سیدافقهی اشاره کرد: اصلاح این روند نیاز به تعریف الگو، الگوسازی و الگونمایی و در نهایت اعتباربخشی و ارزش دهی به ساحت های دیگر نخبگی دارد و باید ضمن توسعه گفتمانی، شیوه نامه های جدید و سکوهای تازه ای برای معرفی نخبگان غیرعلمی با کمک چهره های شاخص و بخش های مرتبط طراحی شود. یکی از اقدامات در این زمینه شکل دهی رویدادها و جشنواره های متنوع با همکاری دستگاهها و نهادهای اجرائی است.
وی تصریح کرد: مادامی که فرهنگ عمومی حوزه نخبگانی به علم و دانشگاه محدود بداند، نمی توان انتظار تحول شایان توجهی در فضای نخبگانی داشت؛ گرچه در عرصه علمی نیز هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب راه بسیار است.
لزوم شناسایی استعدادهای برتر در مناطق دورافتاده و کمتربرخوردار / نقش مهم مردمی سازی جریان نخبگی
قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان با تأکید بر لزوم شناسایی استعدادهای برتر در مناطق دورافتاده و کمتربرخوردار، تصریح کرد: در این مناطق بعضاً نوابغ و مستعدانی وجود دارند که به سبب عدم دسترسی دولت به آنان استعدادشان هیچ گاه شناسایی نمی شود؛ این در حالیست که حضرت آقا تاکید دارند حتی یک استعداد نیز نباید در جمعیت چند میلیون نفری مستعدان جوان و نوجوان کشور هدر برود.
وی با اشاره به نقش مهم مردمی سازی جریان نخبگی و نقش اثر آفرین مردم در این بخش گفت: شکل دهی کانون های مردمی نخبه پرور که تجربه موفقی نیز در کشور داشته اند می تواند الهام بخش یک مسیر جدید باشد تا به شکل جهادی جریان نخبگی مردمی سازی شود. برای نیل به این هدف حدود ۵۰۰ کانون مردمی نخبه پرور شناسایی و توانمندسازی شده اند تا در لایه هدایت و حمایت برنامه ملی شهاب نیز با حضور و فعالیت این کانون ها در کنار مدارس و البته شبکه فراگیر در بستر مجازی اقدامات مطلوبی صورت گیرد.
لزوم تعریف زیست بوم برای نخبگان غیرعلمی و غیردانشگاهی
سیدافقهی توسعه حوزه نخبگان را یکی دیگر از فاکتورهای تحولی در دور اخیر کارهای بنیاد ملی نخبگان دانست و اشاره کرد: حوزه نخبگی محدود به علم و دانشگاه نیست و در سند استراتژیک نخبگان نیز این مساله مورد تاکید قرار گرفته است. با این وجود، اساساً برای نخبگان غیرعلمی و غیردانشگاهی حتی زیست بوم نیز تعریف نشده است و همین موضوع سبب شده بخش زیادی از استعدادهای حوزه های دیگر نیز پیرو فضای غالب بر جامعه به سمت حوزه های علمی خاصی متمایل شوند.
وی اشاره کرد: اصلاح این روند نیاز به تعریف الگو، الگوسازی و الگونمایی و در نهایت اعتباربخشی و ارزش دهی به ساحت های دیگر نخبگی دارد و باید ضمن توسعه گفتمانی، شیوه نامه های جدید و سکوهای تازه ای برای معرفی نخبگان غیرعلمی با کمک چهره های شاخص و بخش های مرتبط طراحی شود. یکی از اقدامات در این زمینه شکل دهی رویدادها و جشنواره های متنوع با همکاری دستگاهها و نهادهای اجرائی است.
قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان تصریح کرد: مادامی که فرهنگ عمومی حوزه نخبگانی به علم و دانشگاه محدود بداند، نمی توان انتظار تحول شایان توجهی در فضای نخبگانی داشت؛ گرچه در عرصه علمی نیز هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب راه بسیار است.
ضرورت ترسیم مسیر تربیتی مشخص / پرهیز از دید آماری به برنامه های نخبگانی
سیدافقهی، پیوستگی و چند بعدی بودن مسیر نخبگی را شاخص دیگر تحول برنامه های بنیاد ملی نخبگان در دور جدید دانست و اظهار داشت: مسیر نخبگی باید پیوسته و چند بعدی باشد. با این وجود، در سالهای قبل برنامه های باارزش و هدفمندی برای پشتیبانی از جامعه نخبگانی طراحی و اجرا شده بود اما فقدان پیوستگی را می توان با اهمیت ترین آفت این برنامه ها دانست که این مهم سبب می شد در نهایت فرد به اثربخشی در حل مسائل کشور نرسد. در روند قبلی، بنیاد ملی نخبگان بیش از ۲۰ طرح حمایتی را اجرا می کرد و مشمولان با مراجعه به سایت بنیاد این طرح ها را انتخاب می کردند و از تسهیلات آنها بهره مند می شدند. با اینحال این طرح ها به سبب فقدان پیوستگی لازم، مسیر تربیتی مشخصی را دنبال نمی کردند. از طرفی، محور خیلی از این برنامه ها دانشگاه نبود.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با اشاره به لزوم پرهیز از دید آماری به برنامه های نخبگانی، بیان داشت: رویکرد تمام برنامه های قبلی بنیاد ملی نخبگان تربیتی بود اما نگاه آماری سبب انحراف آنها در طول زمان شد. به عنوان نمونه، در صورتیکه ۷ سال از اجرای طرح شهید احمدی روشن می گذرد، تعداد این طرح ها به بالای ۷۰۰ طرح رسیده است. با این وجود، چند برابر شدن تعداد این طرح ها برون داد شایان توجهی برای کشور نداشته است.
وی با تأکید بر نقش محوری استاد در دوره ی جدید بنیاد ملی نخبگان، اظهار داشت: بنیاد ملی نخبگان در تلاش است با توجیه دانشگاه شبکه ای از اساتید نخبه متعهد تشکیل دهد تا این افراد وطن دوست و امیدوار به آینده به عنوان همکار بنیاد ملی نخبگان مستعدان برتر را در ضمن مسیر نخبگی راهبری کنند. در این میان، با همکاری وزارت علوم فعالیت این اساتید در راه نخبگی به عنوان یک امتیاز ویژه در بخشنامه ارتقای آنان محسوب خواهد شد.
قائم مقام رییس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به اصلاح رویکرد های نخبگانی در سالهای اخیر، تصریح کرد: خوشبختانه در دولت سیزدهم، دستگاه های اجرائی نگاه جامعی به حوزه نخبگان دارند که یکی از نشانه های آن برگزاری همایش ملی گفت و گوی نخبگان در وزارت کشور بود. این روند در لایه های کلان نیز ادامه خواهد داشت تا در نهایت نخبگان به عنوان پیشرو جامعه و افرادی برخوردار از فاکتورهای بالای معرفتی، شناختی علمی و ارزشی نقش پیشرانی خودرا ایفا کند.
مساله محوری، از فاکتورهای تحولی بنیاد ملی نخبگان
وی با اشاره به نقش مساله محوری، این مهم را یکی دیگر از فاکتورهای تحولی بنیاد ملی نخبگان در دولت سیزدهم دانست و اشاره کرد: سند استراتژیک کشور در امور نخبگان ضمن تقسیم کار ملی در عرصه نخبگان، بنیاد ملی نخبگان را یک نهاد تنظیم گر می داند. این یعنی دستگاهها و نهادهای دیگر باید در تعامل با بنیاد ملی نخبگان، برش نخبگانی برنامه های سالانه خودرا تفاهم کنند و ما به ازای آن، بودجه سنواتی را اختصاص دهند. بنیاد ملی نخبگان در نهایت تحقق این برنامه ها را مطالبه می کند و به عنوان نهاد مطالبه گر بر عملکرد دستگاهها نظارت دارد.
میدان اجرای برنامه های بنیاد وزارتخانه ها و دستگاه های اجرائی و خصوصی هستند
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان اضافه کرد: گرچه بنیاد ملی نخبگان بودجه خودرا برای تعدادی از حمایت های مقتضی از نخبگان هزینه می کند اما میدان اجرای برنامه های این بنیاد وزارتخانه ها و دستگاه های اجرائی و خصوصی هستند. در حقیقت این بنیاد تلاش می کند برنامه های نخبگانی با اعتبار دستگاهها و نهادهای خصوصی و دولتی اجرا شود که البته این مهم قالب های مختلفی دارد که تنها یکی از آنها تشکیل هیئت های اندیشه ورز در لایه حکمرانی است. اجرای پروژه های مسئله محور کلان در دستگاه های اجرائی و حتی اجرای پروژه های قله ساز و افتخارآفرین از دیگر میدان های عمل نخبگان است.
سید افقهی اشاره کرد: بطور قطع اگر کشور زمینه را برای تحقیقات نخبگانی به مفهوم واقعی فراهم آورد. خیلی از نخبگان نه فقط مهاجرت نمی کنند، بلکه از تمام داشته های خود برای پیشبرد اهداف کشور بهره خواهند گرفت؛ برای اینکه با اهمیت ترین نیاز امروز جامعه نخبگانی فراهم بودن زمینه لازم برای اثربخشی متناسب با شأن نخبگان است و اگر این مسئله اصلی که در بیانات رهبر معظم انقلاب در ۱۰ سال قبل نیز بارها و بارها تکرار شده حل شود و نخبگان حس مفید بودن کنند بطور قطع مهاجرت نخبگانی کاهش شایان توجهی خواهد داشت.
راه اندازی مرکز رصد و پایش مستمر زیست بوم نخبگانی
وی راه اندازی مرکز رصد و پایش مستمر زیست بوم نخبگانی را دیگر شاخص تحولی بنیاد در دور جدید عنوان نمود و اظهار داشت: فقدان چنین مرکزی سبب بروز چالش های بسیاری شده است به عنوان نمونه در موضوع مهاجرت هیچ آمار دقیق و مشخصی وجود ندارد؛ چون عملاً هیچ اطلاعاتی در دسترس نیست و هیچ سازوکار مناسبی طراحی نشده است.
سیدافقهی اظهار داشت: برای حل این نقیصه ایجاد بانک اطلاعاتی در اساسنامه مرکز رصد مورد تاکید قرار گرفته تا از این طریق بتوان تمام داده های در رابطه با نخبگان از تحصیل گرفته تا اشتغال، معیشت، مهاجرت و بیمه و دیگر موارد را تجمیع و فراوری کرد و در نهایت برای ارائه گزارش حاکمیتی آماده کرد، بطور قطع جمع بندی اطلاعات این بانک می تواند فضای دقیقی از حوزه نخبگان خصوصاً مهاجرت نخبگان ترسیم کند البته برای این مهم می تواند ظرفیت دیگر نهادها مثل پلیس مهاجرت، اداره گذرنامه، دستگاه نظارتی و امنیتی و وزارت امور خارجه نیز استفاده نمود.
حل مساله مهاجرت در وهله اول نیازمند اطلاعات دقیق و کارشناسانه است
وی اشاره کرد: بطور قطع حل مساله مهاجرت در وهله اول نیازمند اطلاعات دقیق و کارشناسانه است که این مهم نیز تنها با راه اندازی مرکز رصد قابل تحقق است.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با اشاره به اینکه مهاجرت به ذات منفی نیست، اظهار داشت: اگر فرد از کشور بیرون رود ولی همچنان حس وطن دوستی و مسئولیت پذیری داشته باشد و برای پیشرفت کشور توان خودرا به کار بگیرد، در زمره مهاجرت منفی دسته بندی نمی گردد. خوشبختانه خیلی از نخبگان ایرانی شاغل در شرکت های مطرح دنیا و دانشگاه های معتبر بین المللی آمادگی کافی و لازم را برای ایفای نقش در راه پیشرفت کشور دارند که این خود یک ظرفیت شمرده می شود.
سید افقهی در آخر اشاره کرد: امید است دولت سیزدهم که به فرموده رهبر معظم انقلاب دو عامل خواستن و توانستن را توأمان دارد، بتواند شیب تند و خیز و جهش علمی لازم برای پیشرفت کشور را محقق کند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب