چرا ناسا عبور یک سیارک از کنار زمین را دیر شناسایی کرد؟
در سال 2019 سیارکی به وسعت زمین فوتبال و با عرض 328 فوت از فاصله 43 هزار و 500 مایلی زمین عبور کرد و این در حالی بود که در آن زمان اخترشناسان تنها 24 ساعت پیش از نزدیک شدن آن به زمین آنرا شناسایی کرده و از وقوع این رخداد مطلع شدند.
به گزارش بازار مقاله به نقل از ایسنا، حال تعدادی از محققان دانشگاه هاوایی در مانوا این مساله را بررسی کردند و علت شناسایی دیرهنگام این پدیده را توضیح داده اند. آنها دریافتند که تعدادی از اجرام درحال نزدیک شدن به زمین در آسمان حدودا ثابت و ساکن به نظر می رسند و این اتفاق زمانی رخ می دهد که حرکت به سمت شرق(movement east) دقیقا با چرخش زمین خنثی می شود و بنا بر این سیستم های هشدار اولیه موجود در زمین قادر به شناسایی آنها نیستند. در سال ۲۰۱۹ نیز این اتفاق در ارتباط با این سیارک که "۲۰۱۹ OK" نام داشت رخ داد و پژوهشگران تنها ۲۴ ساعت قبل از نزدیک شدن آن از نزدیکی آن مطلع شدند.
این سنگ فضایی که "۲۰۱۹ OK" نامیده می شود، نخستین جرمی در آن اندازه بود که از سال ۱۹۰۸ به سیاره ما نزدیک می شد اما تنها ۲۴ ساعت پیش از نزدیک شدن به سیاره ما آنرا رصد کردند. پژوهشگران اعلام کردند که دلیل این امر آن بوده که این سیارک به شکلی که حرکت آن در آسمان شب با چرخش زمین خنثی می شد درحال نزدیک شدن به زمین بود. بدین سبب این سیارک از نظر سیستم های هشدار اولیه مانند Pan-STARRS۱ در رصدخانه هالیکالا هاوایی ثابت به نظر می رسید و بدین سبب نرم افزار تشخیص خودکار نتوانست آنرا تشخیص دهد.
کارشناسان می گویند، نیمی از سیارک هایی که از منطقه خطرناکی در شرق مخالف(east of opposition) به زمین نزدیک می شوند، احیانا دوره هایی از چنین حرکت آهسته آشکاری را پشت سر می گذارند. گفته می شود که یک سیارک زمانی در جهت مخالف قرار می گیرد که موقعیتش در آسمان شب آنرا در امتداد خطی قرار می دهد که هم زمین و هم خورشید را قطع می کند. این بدان معناست که هم اکنون تشخیص نیمی از این سیارک ها نیز دشوار است و تلسکوپ های کامپیوتری باید برای در نظر گرفتن این اثر، به روز شوند.
این مطالعه توسط ستاره شناس "ریچارد وین اسکوات"(Richard Wainscoat) از دانشگاه هاوایی در مانوا و همکارانش انجام شد. پژوهشگران در مقاله خود گفتند: اجرام نزدیک به زمین(Near-Earth Objects) که از جهت شرق مخالف(east of opposition) به زمین نزدیک می شوند، مستعد دوره های حرکت آهسته در طول نزدیک شدن هستند. حرکت توپوسنتریک(topocentric) القایی ناشی از چرخش زمین، حرکت طبیعی به سمت شرق در آسمان را خنثی می کند و جسم را حدودا ساکن نشان میدهد و این امر شناسایی آنرا دشوار می کند. بخش های نظارت باید هنگام بررسی آسمان در این جهت دقت بیشتری داشته باشند.
بنابر تعریف ناسا، یک جرم نزدیک به زمین(near-Earth object) جرمی است که در فاصله ۲۸ میلیون مایلی(۴۵ میلیون کیلومتری) از مسیر مداری زمین به دور خورشید قرار گیرد. هر جرم نزدیک به زمین که مدارش با مدار سیاره ما همپوشانی داشته باشد و قطر آن بیشتر از ۴۶۰ فوت(۱۴۰ متر) باشد، بعنوان یک "جرم بالقوه خطرناک"(PHO) طبقه بندی می شود.
در سال ۱۹۹۴، کنگره ایالات متحده فرمان داد که ناسا باید حداقل ۹۰ درصد از اجرام نزدیک به زمین بزرگ تر از ۰.۶ مایل( یک کیلومتر؛ یعنی به اندازه ای بزرگ باشند که اگر به زمین نزدیک شود و برخورد کند، موجب یک فاجعه جهانی شود) را لیست بندی کند. این هدف در سال ۲۰۱۱ محقق شد. با این وجود، در سال ۲۰۰۵ دستورالعمل به روز شد تا لیست ۹۰ درصد از کل اجرام بالقوه خطرناک تا سال ۲۰۲۰ تهیه شود. البته این هدفی بود که تا به امروز هنوز کامل محقق نشده است و تنها حدود ۴۰ درصد آن اجرا شده است.
ناسا هم اکنون ماموریتی موسوم به "دارت" را جهت بررسی یک سیارک پرتاب کرده است. ماموریت دارت نوامبر سال قبل از پایگاه نیروی فضایی وندنبرگ در کالیفرنیا پرتاب شد و انتظار می رود که در اواخر سپتامبر امسال به هدف خود سیاره کوچک دیمورفوس برسد.
ناسا مدتی پیش ماموریت "دارت" را با هدف نجات زمین در مقابل سیارک های خطرناک شروع کرد و طی آن فضاپیمای "دارت" سوار بر موشک فالکون ۹ شرکت اسپیس ایکس از پایگاه فضایی وندنبرگ در کالیفرنیا به فضا پرتاب شد. انتظار می رود "دارت" اواخر ماه سپتامبر تا اوایل ماه اکتبر سال ۲۰۲۲ به دیمورفوس برخورد کند. در آن زمان این سیارک در نزدیک ترین حالت خود به زمین و در فاصله ی ۱۱ میلیون کیلومتری قرار دارد. لازم به ذکر است که این سیارک ها تهدیدی برای زمین به شمار نمی روند و این ماموریت تنها یک آزمایش است و هم اکنون هیچ سیارکی زمین را تهدید نمی کند.
"دارت" با سرعت ۲۴ هزار کیلومتر بر ساعت به دیمورفوس برخورد خواهدنمود و دهانه ای بر سطح این سیارک به وجود می آورد. به هدف خوردن یک فضاپیما به یک سیارک شاید ساده به نظر برسد، اما به قول ناسا برای رسیدن به هدف مورد نظر همه چیز از زاویه برخورد تا سرعت باید به دقت محاسبه و مهندسی شود. اگر سرعت فضاپیما بیش از حد باشد، امکان نابودی سیارک وجود دارد.
DRACO بعنوان تنها ابزار دارت، تصاویری از دیدیموس و سیارک ماهک آن دیمورفوس ثبت خواهدنمود. دیدن سیارکی که به سمت زمین می آید، همیشه یک کابوس بزرگ برای بشر بوده است. از آنجائیکه تصور می شود برخورد یک سیارک ۶۶ میلیون سال قبل موجب انقراض دایناسورها شده است، بدین سبب چنین رویدادی می تواند تمدن بشری را نیز نابود کند. ناسا امیدوار است تا با ماموریت "دارت" از روی دادن چنین اتفاقی پیشگیری کند.
فضاپیمای "دارت" ناسا در آزمایشگاه فیزیک کاربردی جان هاپکینز در مریلند مونتاژ و آزمایش شد و به قول پژوهشگران این فضاپیما از درون به بیرون تولید شده و ابتدا تجهیزات داخلی و سپس خارجی آن تولید شده است. این برنامه بطور کلی ۳۳۰ میلیون دلار برای ناسا هزینه داشت که برای کاوشگری که مدار زمین را ترک می کند، مبلغ زیادی نیست.
"دارت" با نیروی خورشیدی کار می کند و علاوه بر ۱۲ پیشرانه کوچک خود به آزمایش پیشرانه یونی "NEXT-C" ناسا می پردازد. این فضاپیما مجهز به یک دوربین به نام "دوربین شناسایی دیدیموس و سیارک برای ناوبری نوری"(DRACO) است که داده ها را به سیستمی از الگوریتم ها به نام "SMART Nav" ارسال می کند تا بدین وسیله فضاپیما بطور خودکار هدایت شود. "دارت" در این سفر تنها نیست و یک "تاسواره"(ماهواره کوچک) آنرا همراهی می کند. این ماهواره حدودا اندازه ای مشابه یک جعبه کفش دارد و توسط آژانس فضایی ایتالیا تولید شده است. این تاسواره که "LICIACube" نام گرفته است، نقش مهمی در ماموریت "دارت" ایفا می کند.
این تاسواره ۱۰ روز مانده به برخورد از "دارت" جدا می شود و وارد مسیر مخصوص خود می شود. این ماهواره کوچک تنها سه دقیقه بعد از برخورد از کنار سیارک دیمورفوس عبور خواهدنمود و با دو دوربین خود تصاویری به زمین می فرستد.
"دارت" آخرین ماموریت این چنینی نخواهد بود و در سال ۲۰۲۴ آژانس فضایی اروپا مامورتی موسوم به "هرا"(Hera) انجام خواهد داد. این فضاپیما در سال ۲۰۲۶ به دیدیموس می رسد و دهانه به وجود آمده توسط "دارت" را بعد از حدود چهار سال رصد می کند.
نتایج این مطالعه در مجله Icarus منتشر گردید.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب